خلاقیت و پرورش مهارت هاي کارآفرینی كودكان

یکی از ویژگی های مهم کارآفرینان موفق، خلاقیت است. کارآفرینان، ایده‌های نوآورانه دارند و می‌توانند نیاز مشتریان را با خلق ایده و نوآوری برطرف کنند. خلاقیت را می‌توان با آموزش‌هایی خاص در کودکان تقویت نمود.

بيشتر داستان‌های كارآفريني،‌ بر پايه يك ايده خلاقانه شكل می‌گیرند. دنياي كسب و كار پر از داستان كارآفريناني است كه با تغيير اندكي در يك روش ساده تحولات عظيمي ايجاد نموده‌اند.

يك نياز شناسايي شده و يك راهكار- گاهي اندك متفاوت- نسبت به راهكارهاي موجود ارائه شده و خلق ايده و ايجاد راهكارهاي متفاوت،‌ ثروت هنگفتي ايجاد كرده است.

ایجاد تفکر مثبت اندیشی و ایجاد تفکر خلاق در سوق دادن کودکان در مسير كارآفريني کمک شایانی می‌نماید. کودکانی که یاد می‌گیرند چگونه اوقات فراغت خود را با کارهای هنری و ساخت کاردستی پر نمایند، دارای تفکر خلاق و توفیق طلبی هستند. افراد خلاق خطرپذيرند، فكر كردن در آرامش را براي خود استراحت تلقي می‌کنند و اولين راه‌حل را بهترين و آخرين راه‌حل نمی‌دانند.

فرد خلاق می‌تواند آن چه را در ذهن دارد به واقعيت تبديل كند و خیال‌ها و رؤیاهایش را جان ببخشد. به کمک قوه تخیل ذهن اجازه بلندپروازی پیدا می‌کند و دنیا متفاوت به نظر می‌رسد.

روان شناسان برای خلاقیت تعاریف متفاوتی ارائه داده اند. برخی خلاقیت را شیوه خاصی از حل مسئله می دانند ( گانیه) و برخی خلاقیت را با توجه به شیوه های مختلف تفکر تعریف می کنند (گیلفورد) به طورکلی خلافیت را می توان تولید ایده های اصیل و ارزشمند گفته می شود. در این تعریغ، منظور از ایده اصیل، ایده ای تازه و نو و منظور از ارزشمند بودن، مفید و رضایت بخش بودن آن است.

چهار ویژگی برای افراد خلاق

انعطاف پذیرند: افراد خلاق نسبت به باورها و دیدگاه های جدید پذیرش بالایی دارند. این افراد به دیدگاه های سایر افراد توجه دارند و در مقابل آن ها جبهه گیری نمی کنند. این ویژگی به آن ها فرصت می دهد ایده های خود را فراتر از محیط اطراف گسترش دهند.

رفتارهای غیر کلیشه ای دارند:  رفتارهای کلیشه ای، رفتارهای کلی و بی انعطاف هستند که بدون هیچ تغییری توسط افراد تکرار می شوند. حال آنکه افراد خلاق سبک زندگی خلاقانه و خاص خودشان را دارند. آن ها رفتارهای دیگران را تقلید نمی کنند، تابع مد نیستند و از زوایای جدیدی به مسائل نگاه میکنند.

در حوزه تخصصی خود دانش بالایی دارند: اگر شما در خصوص یک موضوع اطلاعات درستی نداشته باشید نمی توانید برای بهتر شدن آن طرح های خلاقانه ارائه دهید. به همین دلیل است که گفته میشود خلاقیت با دانش ارتباط تنگاتنگی دارد افراد خلاق برای کسب دانش در زمینه های مورد علاقه خود وقت میگذارند و بسیار تلاش میکنند.

دارای انگیزه درونی هستند: انگیزه نیروی محرکه فرد برای شروع یک کار و پیگیری آن است افراد خلاق خود را متعهد به انجام البته بعضی از متخصصان موارد دیگری نظیر کنجکاوی زیاد علاقه مندی به تجربه و آزمایش پشتکار تمایل به ریسک کردن را به این ویژگیها افزوده اند.

کودکان برای جستجو و کنجکاوی در محیط اطراف خود بسیار انگیزه دارند. جستجو در محیط اطراف دانش مورد نیاز را برای توسعه ایده های جدید و خلاقانه در اختیار آنها میگذارد آنها رفتار خلافانه را در زمینه های مختلف از خود بروز می دهند.

نمونه رفتار های خلاقانه کودکان در زمینه های مختلف

در تقویت خلاقیت کودکان باید به این نکته توجه کنیم که هر کودکی کم و بیش دارای نوعی از خلاقیت است. بنابراین باید از تقسیم کردن کودکان به خلاق و غیر خلاق خودداری کنیم و در مقابل فضای مناسب را برای بروز و تقویت خلاقیت همه کودکان فراهم نماییم .

همچنین دقت کنید ایده‌های عجيب و خنده‌داری که کودک ارائه می دهد را جدي بگيريد. وظيفه پدر و مادر اين است كه در هنگام مواجهه با اين ایده‌ها کودک راتشویق کنند و هرگز بابت اين تفكرات كه ممكن است حتي مسخره به نظر برسند او را سرزنش نكنند.

هرگز او را مجبور نكنيد دقیقاً روشي كه شما می‌گویید و می‌شناسید عمل كند. مثلاً اگر كودك براي رنگ‌آمیزی برگ درخت از رنگ آبي استفاده می‌کند، از او نخواهيد كه حتماً از رنگ سبز استفاده كند.

چگونه خلاقیت کودکان را تقویت کنیم؟

قصه‌گویی

همه از خواندن یا شنیدن داستان لذت می‌برند، حتی بزرگترها. ما به دنیای فیلم و نمایش و رمان وارد می‌شویم، چون ورود به دنیای قصه‌ها را دوست داریم.

قصه علاوه بر سرگرمی و انتقال پیام، ذهن را به تکاپو وادار می‌کند و مهارت کلامی را که به رشد خلاقیت كودكان و نوجوانان کمک می‌کند، پرورش می‌دهد.  خلق داستان‌های جدید به تبلور قوه تخيل كودك كمك می‌کند. می‌توانید در قالب بازي يا مسابقه داستان‌های جديد بسازيد يا پايان داستان‌های موجود را تغيير دهيد و آن را به روش‌هاي عجيب و غريب بازسازی كنيد.

نقاشی

علاقه به هنر در وجود تمام انسان‌ها وجود دارد و امري فطري است. اين گرايش و علاقه به هنر در كودكان بيشتر است. هنر می‌تواند ضمن ايجاد سرگرمي و كسب لذت، به رشد ذهني و خلاقيت كودكان كمك كند.

اگر بخواهيد خلاقيت كودك از طريق نقاشي پرورش يابد، لازم است به نكاتي توجه كنيد. هرگز سعي نكنيد براي كودك الگوهاي آماده تهيه كنيد و از او بخواهيد طبق اين الگوها عمل كند. رنگ‌آمیزی‌ها و مدل‌های آماده كاربردهاي خاص خود را دارند اما براي تقويت خلاقيت مناسب نيستند.

در نقاشي كودك مداخله نكنيد و از او نخواهيد مطابق با تصورات شما نقاشي بكشد. كودك بايد آزاد باشد كه هر آن چه می‌خواهد ترسيم كند.

كودك بايد در ازاي اين نقاشی‌ها تشويق و تمجيد دريافت كند. از او بخواهيد پس از رسم نقاشي، داستان مربوط به آن را براي شما تعريف كند. او را تشويق كنيد و قسمتي از خانه را براي نمايش نقاشي و دست‌سازهای كودك قرار دهيد.

کشف بازی‌های جدید

یکی از راهکارهای تقویت خلاقیت كودكان و نوجوانان، ابداع و خلق بازی‌های جدید و شیوه‌های جدید بازی است. معمولاً ما خودمان را ملزم می‌کنیم با وسایل بازی با همان شیوه‌های معمول و مرسوم برخورد کنیم. مثلاً فکر می‌کنیم با شطرنج فقط باید طبق فرمول و اسلوب شطرنج‌بازی کنیم و کودک را هم مجبور می‌کنیم همان شیوه را بیاموزد، درحالی‌که می‌توانیم با قطعات شطرنج‌بازی‌های جدیدی ابداع کنیم یا شطرنج را به شیوه و قوانین نوینی بازی کنیم.

زمانی که یک اسباب‌بازی جدید می‌خرید، هیچ الزامی وجود ندارد که همان شیوه بازی درج شده روی بسته را عیناً به کار ببندید. می‌توانید از کودک بخواهید شیوه خودش را برای بازی پیشنهاد بدهد و طبق آن شیوه بازی را انجام دهید. همین طور می‌توانید بدون اسباب‌بازی خاص، با همفکری هم و با کمک وسایل در دسترس، یک بازی جدید ابداع و اجرا کنید.

کاردستی

کاردستی همان‌گونه که از نامش پیداست، فعالیتی است که با دست انجام می‌شود. یکی از روش‌های مؤثر رشد ذهنی و خلاقيت کودکان و نوجوانان، ساخت کاردستی است. وقتی کودک چیزی را می‌سازد، حواس مختلف او به کار گرفته می‌شود، هوش و استعداد بالقوه او شکوفا می‌شود.

در ساخت کاردستی خلاقانه او را تشویق کنید از هر وسیله دور ریختنی استفاده کند. به او بگویید که آزاد است هرچه دوست دارد بسازد و با هر رنگی آن را رنگ‌آمیزی کند. به او اجازه دهید «خودش» چیزی را بسازد و کامل کند. نگران به هم ریختگی خانه، پاشیدن رنگ به اطراف یا خرابی وسایل نباشید. از قبل تمهیدی بیندیشید که نگران خرابی وسایل نباشید، مثلاً فضای مناسب و به دور از سایر وسایل در نظر بگیرید یا زیرانداز پهن کنید و بعد آن را جمع کنید. امرونهی در حین کار یا انتقال نگرانی خود به کودک از نامرتب شدن محیط، فکر آزاد و راحتی که برای خلق دنیای تازه نیاز است از او می‌گیرد.

موسیقی

یکی از روش‌هایی که می‌تواند بر شناسایی استعدادها و بارورسازی توانمندی‌های کودکان عاملی تأثیرگذار باشد، آموزش موسیقی است. آموزش موسیقی به‌گونه‌ای است که کودکان به درک ریتم، یادگیری نت‌ها، یادگیری ضمنی فواصل نت‌ها، همخوانی و نواختن ملودی‌های ساده با سازهای کودکان، از قبیل زیلوفون، فلوت، ریکوردر و سازهای ضربی ساده می‌پردازند. یادگیری موسیقی موجب رشد شناختی و تفکر انتزاعی می‌شود علاوه بر این، آموزش موسیقی در دهه‌های اخیر به منزله راهبردی مؤثر برای افزایش توانمندی‌های ارتباطی، شناختی و عاطفی کودکان به کار برده شده است و بسیاری از متخصصان و مربیان بر این باورند که پاسخ‌های موسیقایی کودک، بدیهی‌ترین و طبیعی‌ترین واکنش‌های او به شمار می‌رود و مي تواند خلاقيت كودكان و نوجوانان را افزايش دهد.